Czym właściwie jest Opłata Pierwszoroczna i Odnowieniowa?

W związku z ugruntowaniem się linii orzeczniczej dotyczącej abuzywności tzw. opłat likwidacyjnych pobieranych z rachunku Klientów w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy (polisolokaty), Towarzystwa Ubezpieczeniowe podjęły działania mające na celu sformułowanie postanowień Ogólnych Warunków Ubezpieczenia w taki sposób, by przy bliższym zapoznaniu z ich treścią nie można było zarzucić stosowania obciążeń likwidacyjnych w przypadku rezygnacji z produktu. Jednym z takich rozwiązań było wprowadzenie przez TU Allianz Życie do oferowanych polisolokat Opłaty Pierwszorocznej i Odnowieniowej.

Opłata Pierwszoroczna i Odnowieniowa jest pewnego rodzaju połączeniem stosowanej przez inne Towarzystwa Ubezpieczeniowe opłaty warunkowej oraz stałego obciążenia rachunku Klienta przez czas trwania umowy. W tym zakresie można wyodrębnić opłatę pierwszoroczną, która tak jak opłata warunkowa pobierana jest ze składek należnych w pierwszym roku trwania umowy oraz opłatę odnowieniową, która pobierana jest od wartości składek uiszczanych w każdym następnym roku trwania umowy, począwszy od drugiej rocznicy polis. Zatem do nienależnego potrącenia z wartości wpłacanych składek dochodzi już od pierwszych chwil trwania umowy. Ponownie zatem nie ma znaczenia wartość zgromadzonych środków na rachunku na koniec trwania umowy ubezpieczenia, a jedynie wysokość uiszczanych składek (w okresie miesięcznym/kwartalnym lub rocznym). Wobec powyższego konsument nie jest w stanie rozwiązać umowy bez utraty środków wpłaconych przez cały okres jej trwania. Różnicą w odniesieniu do pozostałych polisolokat jest to, iż opłata pierwszoroczna i odnowieniowa nie są związane z datą rozwiązania umowy – innymi słowy nie ma znaczenia czy umowa trwa 2 lata czy 20 lat, na skutek tak ukształtowanych postanowień OWU opłaty te są pobierane przez cały jej okres. Dużym utrudnieniem w określaniu wartości nienależnie pobranej kwoty jest indeksacja wartości składki.

TU Allianz Życie określiło ile % z tytułu składki pierwszorocznej oraz składek należnych w kolejnych latach zostanie potrącone konsumentowi z wpłacanych składek.

Orzecznictwo sądowe jednoznacznie opowiedziało się za uznaniem, iż procentowe ukształtowanie postanowień umownych, które bez względu na wartość rachunku umożliwia potrącenie bliżej nieokreślonej kwoty stanowi klauzulę niedozwoloną.